یکی از تحولات مهم و اساسی در سازمان ملل و به تبع آن در جامعه جهانی تحول در کارکرد و عملکرد شورای امنیت سازمان ملل می باشد. بخصوص جنگ سرد منجر به دگرگونی در رفتار شورا نسبت به مسائل جهانی شده است مهمترین وظیفه شورای امنیت حفظ صلح و امنیت جهانی است که در گذشته بصورت تحریم و یا به صورت سخت افزاری و نظامی تعریف شده است و یا در زمینه عملیات های حفظ صلح شاهد یک دگرگونی اساسی هستیم که در نوع خود قابل توجه است. اما بعد از پایان جنگ سرد چرخش اساسی در رفتار شورای امنیت را شاهد هستیم که به نوعی صلاحیت شورا گسترده می شود و در مسائل حقوقی نیز ورود نموده و اقدام به ایجاد صلح می کند. ایجاد دادگاه های کیفری در یوگسلاوی سابق یکی از مهمترین اقدامات شورای امنیت سازمان ملل می باشد اما در شرایط کنونی ورود شورای امنیت در پرونده هسته ی جمهوری اسلامی قابل توجه است که به دلیل رابطه آژانس و شورا این پرونده به شورای امنیت ارجاع داده شده است که در پی آن شاهد صدور قطعنامه های 1696، 1737، 1747، 1803، 1929، علیه فعالیت های صلح آمیز جمهوری اسلامی هستیم بحث اساسی در این زمینه این است که بر اساس چه مبانی و ادله حقوقی پرونده ایران از سوی آژانس به شورای امنیت ارجاع داده است و اساسا آیا آژانس از چنین حقی برخوردار بوده است و اقدام آژانس دارای مشروعیت می باشد؟ و نکته بعدی این است که بر اساس چه اصول و ادله ای شورای امنیت اقدام به صدور قطعنامه علیه ایران نموده است و به نوعی حقوق ایران در زمینه توسعه را نادیده گرفته است و تکالیفی را نسبت به پیوستن ایران به پروتکل الحاقی را خواستار شده است و آیا این موضوع منطبق با اصول منشور ملل متحد می باشد؟ در هر حال نقش آفرینی شورای امنیت در سالهای اخیر افزایش یافته است و به نوعی کارکردهای حقوقی نیز از این نهاد سیاسی سرزده است که می بایست این اقدامات از منظر حقوق بین الملل مورد بررسی قرار گیرد.
هدف و کاربرد تحقیق
این پژوهش می تواند مورد استفاده نهادهایی چون وزارت خارجه و شورای عالی امنیت ملی قرار گیرد.
پرسش اصلی تحقیق(مسائل تحقیق)
– آیا تحول در کارکرد های شورای امنیت در مسائل جهانی از جمله پرونده هسته ای جمهوری اسلامی با مبانی حقوقی قابل تحلیل می باشد ؟
فرضیه ها
- اقدامات شورای امنیت در برخی موارد منطبق با مبانی حقوقی بین الملل نمی باشد.
- شورای امنیت بدوندر نظر گرفتن حاکمیت ملی کشورها اقدام به صدور قطعنامه علیه کشورها نموده است.
- شورای امنیت سازمان ملل در پرونده هسته ای جمهوری اسلامی ایران دارای صلاحیت نمی باشد.
روش تحقیق
با توجه به کتابخانه ای بودن موضوع ابتدا گردآوری منابع و سپس فیش برداری منابع و در نهایت تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات در زمینه موضوع انجام خواهد شد.
سوابق تحقیق
کتب و مقالات زیادی پیرامون موضوع تحقیق منتشر و مباحث مبسوطی در خصوص موضوع تحقیق بیان نموده اند از جمله میتوان به حقوق سازمان های بین المللی دکتر سید قاسم زمانی – سازمانهای بین المللی دکتر رضا موسی زاده – نقش و جایگاه شورای امنیت در نظم نوین جهانی آقای سید داوود آقایی – حقوق بین الملل و نظام عدم گسترش سلاح های هسته ای آقای نادر ساعد – تاریخچه انرژی هسته ای در ایران و جهان (مرکز استاد و تاریخ و دیپلماسی) – انرژی اتمی و موازین حقوقی آقای پرویز نوین- پرونده هسته ای ایران آقای سیدحمید هاشمیوکتب ومقالات دیگری پیرامون تحقیق فوق بعنوان سوابق موجود می باشد.
