بخش انرژی در اقتصاد دو نقش اساسی را میتواند ایفا كند. از یك طرف تامینكننده نیازهای انرژی مصرفی بخش خانوارهاست كه خانوارها از این انرژی به عنوان كالای مصرفی استفاده كرده، با مصرف انرژی رفاه اقتصادی لازم را كسب مینمایند و از طرفی دیگر تامینكننده انرژی به عنوان نهاده تولید برای زیربخشهای مختلف اقتصادی همچون كشاورزی، صنعت و خدمات است. اما نكته اساسی این است كه بخش انرژی در عین حال كه در زیربخشهای مختلف اقتصادی تاثیرگذار است و نهادههای انرژی زیربخشها را تامین میكند، از سایر زیربخشهای اقتصادی نیز تاثیر میپذیرد. سوال اساسی آن است میزان تاثیرگذاری و تاثیرپذیری برای بخش انرژی در اقتصاد ایران چگونه است؟ پس دو مسئله اساسی مطرح است:
- بخش انرژی چه ارتباطی با بخشهای پیشین و پسین خود دارد؟
- بخش انرژی به چه میزان بر سایر بخشها تاثیر میگذارد و به چه میزان از سایر بخشها متاثر است؟
1-3 ضرورت و اهمیت تحقیق
بخش انرژی یكی از بخشهای سرمایهبر است و منابع قابل توجهی را در اقتصاد كشور به خود اختصاص میدهد. این منابع عظیم باید بتوانند تاثیرات توسعهای خود را بر كل اقتصاد و هر یك از زیربخشهای اقتصاد به جا گذارد. بخش انرژی برای این كه بتواند با استفاده از تجهیز منابع، انرژی موردنیاز اقتصاد را تامین كند لازم است در ارتباط تنگاتنگی با سایر زیربخشهای تامینكننده نهادههای مورد نیاز این بخش (بخش انرژی) قرار گیرد. پس اثر ستاندهای كه بخش انرژی در اقتصاد ایجاد میكند و محاسبه این كه آن ستانده چه میزان بر روی سایر بخشها ستانده ایجاد میكند و مقایسه آن با كل ستانده اقتصاد از اهمیت پرداختن به موضوع است. این تحقیق از آن جهت اهمیت دارد كه میتواند مشخص كند حركت بخش انرژی مستلزم حركت چه زیربخشهایی از اقتصاد است. روشن شدن این مسئله ما را در سیاستگذاری برای توسعه بخش انرژی آشنا خواهد كرد.
1-4 هدف تحقیق
- محاسبه میزان ارتباطات پسین و پیشین بخش انرژی بر اساس تحلیلهای پیوندی
- محاسبه میزان شدت تاثیرپذیری/ تاثیرگذاری بخش انرژی از/ بر سایر بخشها
1-5 سوال تحقیق
- آیا تاثیرپذیری بخش انرژی از بخشهای دیگر بیشتر است یا تاثیرگذاری آن بر بخشهای دیگر؟
1-6 فرضیههای تحقیق
- تاثیرگذاری بخش انرژی از تاثیرپذیری آن بیشتر است.
- در میان بخشهای اقتصادی بخش انرژی بیشترین تاثیر را بر صنایع كانی غیرفلزی دارد.
1-7 روششناسی تحقیق
این تحقیق مبتنی بر تكنیكهای داده– ستانده و مدلهای متعددی كه در تعیین ارتباطات پیشین و پسین زیربخشهای متعدد وجود دارد، ضرایب پیوندی پیشین و پسین را محاسبه و بر اساس ضرایب محاسبه شده میزان تاثیرپذیری و تاثیرگذاری بخش انرژی تحلیل میگردد.