فساد مالی – اداری به معنای سوء استفاده شخصی از موقعیت و منصبی است كه در بخش عمومی یا خصوصی اقتصاد به او محول گردیده و به عبارت دیگر، فساد هر نوع رفتاری را گویند كه با سوء استفاده از اعتماد و خروج از بی طرفی یا نقض اصل وفاداری توسط اشخاص كه در بحث خصوصی یا بخشی عمومی فعالیت دارند همراه است و هدف از آن، جلب منافع ناحق و نامشروع برای مرتكب یا اشخاص ثالث می باشد. فساد مستقیماً به حاكمیت قانون در رقابت آزاد و توسعه اقتصادی به ویژه توسعه پایدار لطمه وارد میآورد نابرابری اجتماعی را تشدید كرده و سبب تولید ثروتهای بادآورده و كاهش سرمایه گذاری در بخشهای تولید اقتصاد میگردد. از آنجا كه امروزه اقتصاد جهانی پیش از پیش فعال درآمده، دیگر نمی توان با معضلات مشترك اقتصادی از جمله فساد مالی –اداری صرفا در سطح ملی مبارزه كرد از همین لحاظ است كه در حال حاضر سازمانهای متعدد بینالمللی و منطقهای از قبیل بانك جهانی، سازمان تجارت جهانی، سازمان همكاری و توسعه اقتصادی، شورای اروپا، اتحادیه آفریقا، سازمان كشورهای آمریكایی و صدها سازمان بینالمللی و منطقهای دیگر به امر مبارزه با فساد به عنوان یكی از الویت های اصل خود می نگرد و سازمان ملل متحد در این باره در چهارچوب كنوانسیون های الزام آور و اسناد غیر الزام آور و نیز در چهار چوب نهادها و كنفرانسهای تخصصی توجه ویژه ای نشان داده است. اما موضوعی كه نیاز به تحقیق درباره آن احساس میشود این است كه سازمانهای بینالمللی و منطقهای عملاً از چه سازو كارهایی برای تقویت همكاری بینالمللی كشورها در جهت مبارزه با فساد بهره می برند و نقاط قوت و ضعف این سازو كارها كدام است و كدامیك از آنها در عمل موفق بوده است. و با توجه به عضویت ایران در كنوانسیون ملل متحد بر ضد فساد اهمیت این موضوع كاملاً محسوس و مشهود است.
ب)سؤالات پژوهش
سازمانهای بینالمللی و منطقهای در امر مبارزه با فساد چه فعالیتهایی را انجام میدهند و کارکرد آنها در این زمینه چیست؟
سؤالات فرعی
1-در قارههای مختلف چه سازمانهایی در زمینه مبارزه با فساد فعال هستند و کارآیی آنها در چه سطح است؟
2-در قاره اروپا سازوکار مبارزه با فساد به چه شکل میباشد؟
ج)فرضیات پژوهش
1- گروه دولت ها برای مبارزه با فساد (گركو GRECO) كه یكی از اركان فرعی شورای اروپا محسوب میشود، از موفق ترین سازمانهای بینالمللی و منطقهای در عرصه مبارزه با فساد محسوب میشود و جا دارد تجارب مورد استفاده سایر سازمانهای منطقهای نیز قرار گیرد .
2- برای اینكه كنفرانس دولتهای عضو كنوانسیون ملل متحد بر ضد فساد در نظارت بر روند تعهدات كشورها در چهار چوب این كنوانسیون موفق تر عمل كنند لازم است اختیارات بیشتری به آن داده شود تا از طریق بازدیدهای دورهای از كشورها و تهیه گزارشهای كارشناسی و ارائه توصیههای مناسب به بهبود وضعیت مبارزه با فساد در كشورهای عضو یاری رساند.
د) پیشینه تحقیق
در سالهای اخیر پژوهشیهای چندی در خصوص ابعاد مختلف بحث مبارزه با فساد به دست صاحب نظران تدوین گردیده لیكن جز چند مورد نوشته مختصر یا مقالات كه فقط به قسمتی از موضوع پرداختهاند، اثر جامعی در رابطه با مطالعه نحوه عملكرد مهم ترین سازمانهای بینالمللی و منطقهای در عصر مبارزه با فساد تدوین نشده است. در حالی كه در این پایاننامه سعی خواهد شد بیشتر و بهتر به عملكرد یكایك سازمان های بینالمللی و منطقهای در امر مبارزه با فساد توجه شود و مثلاً بررسی گردد این سازمانها چگونه از مشكلات كشورها در امر مبارزه با فساد اطلاع حاصل می كنند، چه نقشه ای در تبادل كمك و همكاری در كشورها دارند از چه طریقی می توانند كشورها را برای اصلاح قوانین و رویه خود در راستای پیشگیری و سركوب پدیده فساد تشویق و ترغیب نمایند.
هـ) روش تحقیق
روش تحقیق در این پژوهش کتابخانهای است و این پژوهش با استفاده از کتب و مقالات فارسی و انگلیسی موجود و قابل دسترس و فیشبرداری و نگارش و تحلیل انجام خواهد شد. همچنین به وسیله جستجو و مراجعه به پایگاههای اینترنتی، اطلاعات مورد نیاز استخراج خواهد شد و سپس با یک روش توصیفی-تحلیلی اطلاعات بدست آمده پردازش میشود.
و)سازماندهی پژوهش
این پژوهش مشتمل بر دو بخش میباشد که هر بخش نیز در بردارنده دو فصل میباشد. در بخش اول کلیات بحث مربوط به فساد یعنی تعریف، آسیب ها … مورد بررسی قرار میگیرد. در فصل دیگر بخش اول نیز به اسناد مصوب سازمانهای بینالمللی و منطقهای مورد بررسی قرار میگیرد و تلاش میشود تلاش نهادهای درگیر با مبارزه با فساد مورد بررسی قرار گیرد. در بخش دوم این پژوهش به کارکردهای این نهادها در ایجاد بستر مناسب برای مبارزه با فساد در جامعه جهانی و مناطق مختلف و شیوه های ایجاد همکاری بین کشورها پرداخته خواهد شد و همچنین جایگاه نظارتی این نهاد مورد مطالعه قرار میگیرد و در انتها نیز نتایج مباحث مطروحه مورد ارزیابی قرار میگیرد.
